W żywieniu dzieci bardzo często skupiamy się nad tym co podać dziecku do jedzenia. Szukamy produktów ekologicznych, bez sztucznych dodatków i jak najmniej przetworzonych. Zwracamy uwagę na to co możemy dziecku podać w danym wieku i w jakiej formie (papki, kawałki). Nasze życie w dużej części kręci się wokół jedzenia. I nie ma w tym nic dziwnego, bo aby żyć musimy jeść. Staramy się w naszych pociechach zaprogramować właściwe nawyki żywieniowe, co czasem jest zbyt mocno skupione wyłącznie na poszukiwaniu zdrowej żywności. Absolutnie tego nie neguję. Chcę tylko pokazać, że warto nieco poszerzyć horyzonty i tak samo jak na zdrowym żywieniu skupić się na… prawidłowej postawie podczas przyjmowania pokarmów. Dokładnie tak. Właściwe siedzenie jest tak samo ważne jak zdrowe produkty spożywcze. Coraz więcej dzieci otrzymuje etykietkę „niejadka”. Coraz częściej pojawiają się mali pacjenci, którzy mają problemy z przyjmowaniem pokarmów w formie stałej. Duża część dzieci ma niechęć do jedzenia. Z czego ona wynika? Nie zawsze jest to związane z produktem spożywczym. Być może wynika z niewłaściwej postawy podczas przyjmowania pokarmów.
Zacznijmy od początku…
Rozszerzanie diety. Książek, artykułów na blogach, w czasopismach jest od zatrzęsienia. Co jeść, czego nie jeść, w jakiej formie… Niestety za mało poświęca się tematom związanym z prawidłową postawą. Owszem, poleca się aby dziecko podczas rozszerzania diety siedziało przynajmniej u rodzica na kolanach. To bardzo ważne. Bardzo istotnym elementem podczas rozszerzania diety jest krzesełko do karmienia. Warto przy zakupie takiego krzesełka zwrócić uwagę, czy ma podnóżek, który będzie potrzebny jak dziecku zaczną te nóżki zwisać (początkowo nóżki są jeszcze na tyle krótkie, że nie zginają się jeszcze w kolankach i nie zwisają 🙂 )
Co mają stopy do jedzenia…
Otóż mają sporo mimo, że jemy rękoma. Zwisające luźno nogi wpływają na nieprawidłową postawę ciała i utrudniają pobieranie pokarmu. Łańcuchy mięśniowe, które swoje zakończenie mają najczęściej w stopach, przenoszą wówczas na położone wyżej obszary ciała nieprawidłowe napięcie. Właściwe podparcie i ustawienie stóp podczas jedzenia czy picia jest bardzo istotne szczególnie u dzieci mających problemy z napięciem mięśniowym. Jednym z istotniejszych łańcuchów mięśniowych jest łańcuch językowy. Przebiega on przez przednią część brzucha, częściowo przez przeponę, część mięśni międzyżebrowych, przednią część szyi, krtań, mięsień okrężny ust i kończy się na czubku języka. Łańcuch ten przebiega również w ręce i kończy na kciuku. Jest również w nodze i kończy na dużym palcu. Chcąc stymulować prawidłową pionizację języka można zacząć od… dużego palca u nogi. Należy pamiętać, że wkładając dziecko do krzesełka, należy mu zapewnić odpowiednie podparcie pod odpowiednim kątem. Najlepiej pokaże to fizjoterapeuta lub logopeda.
Ciekawe obserwacje można zrobić na własnych dzieciach. Dzieci starsze 2-3 letnie nie korzystają już z fotelików do karmienia. Często siedzą przy rodzimym stole na dużych krzesłach ze zwisającymi nogami. Można świetnie zaobserwować, że po kilku minutach takiej pozycji dzieci zaczynają siadać z nogami pod pupą. Najzwyczajniej w świecie szukają dogodnej pozycji, która ułatwia im spożywanie pokarmów. W przedszkolach czy żłobkach są małe krzesełka do małych stoliczków. Dziecko jedząc ma podparte stopy więc nie szuka innej pozycji. Dlatego warto również starszym dzieciom umożliwić podczas posiłków podparcie pod stopy.
„gula w gardle”
Większość z nas – dorosłych nieraz miało odczucie „guli w gardle”. To nic przyjemnego. Dzieci, które mają nieprawidłową postawę ciała mogą mieć problemy z połykaniem. Dla nich pojęcie „gula w gardle” jest nieznane, a obroną jest odmowa jedzenia, które dla dziecka wcale nie jest przyjemne. Robi się błędne koło, które czasem uda się właściwie zdiagnozować jak dziecko we właściwym czasie trafi do logopedy, a czasem trwa to zbyt długo. Nieprzyjemne odczucia związane z przyjmowaniem pokarmów, dodatkowe niezrozumienie całej sytuacji przez rodziców, którzy dodatkowo przymuszają niejako do jedzenia prowadzi do jeszcze większego oporu przed spożywaniem pokarmów. Dlatego warto zaobserwować zachowania dziecka podczas jedzenia – niejedzenia. Dlaczego odmawia posiłku? Może to nie jest efekt braku umiejętności kulinarnych, może to być efekt nieprawidłowej pozycji podczas spożywania posiłków.
Pamiętamy, że oprócz dobrej jakości produktów spożywczych niezmiernie ważna jest prawidłowa postawa naszych dzieci podczas spożywania posiłków. Wizyta u logopedy, fizjoterapeuty czy dietetyka pomoże w ocenie sposobu przyjmowania pokarmów. Wspólna praca tych trzech specjalistów potrafi bardzo pomóc i zachęcam do korzystania w kolejności przedstawionej powyżej.
Literatura:
Justyna Sadowska, Gabriela Dragun, Aneta Gutowska, Renata Szczepaniak, “Znaczenie prawidłowej postawy ciała podczas ćwiczeń logopedycznych” Forum Logopedyczne nr 24.
Standardy Medyczne/Pediatria, 2017: Ewa Winnicka, “Rozwój umiejętności jedzenia w 1 roku życia – co warto wiedzieć?”
